introduction
ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਵਿਚ ਗੁਰੂ ਤੇਗਬਹਾਦਰ ਸਾਹਿਬ (੧੬੨੧-੧੬੭੫ ਈ.) ਦੁਆਰਾ ਉਚਾਰਣ ਕੀਤੇ ੫੭ ਸਲੋਕ ਅਤੇ ੫੯ ਸ਼ਬਦ ਦਰਜ ਹਨ। ਸਲੋਕ ਰਾਗ-ਮੁਕਤ ਅਤੇ ਸ਼ਬਦ ੧੫ ਵਖ-ਵਖ ਰਾਗਾਂ ਵਿਚ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚੋਂ ਇਕ ਸ਼ਬਦ ਮਿਸ਼ਰਤ ਰਾਗ ਬਸੰਤ ਹਿੰਡੋਲ ਵਿਚ ਅਤੇ ਚਾਰ ਸ਼ਬਦ ਰਾਗ ਬਸੰਤ ਵਿਚ ਉਚਾਰੇ ਗਏ ਹਨ, ਜੋ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਪੰਨਾ ੧੧੮੬-੧੧੮੭ ਉਪਰ ਦਰਜ ਹਨ। ਰਾਗ ਬਸੰਤ ਹਿੰਡੋਲ ਵਿਚ ਉਚਾਰੇ ਸ਼ਬਦ ਦੇ ਦੋ ਅਤੇ ਰਾਗ ਬਸੰਤ ਵਿਚ ਉਚਾਰੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦੇ ਤਿੰਨ-ਤਿੰਨ ਬੰਦ ਹਨ। ਰਹਾਉ ਦਾ ਇਕ-ਇਕ ਬੰਦ ਇਨ੍ਹਾਂ ਬੰਦਾਂ ਤੋਂ ਵਖਰਾ ਹੈ।