ਬਾਰਹ ਮਾਹਾ

ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਸਾਹਿਬ

ਇਸ ਪਦੇ ਵਿਚ ਜਗਿਆਸੂ ਆਪਣੇ ਰਸ ਭਿੰਨੇ ਪ੍ਰੀਤਮ ਪਿਆਰੇ ਹਰੀ-ਪ੍ਰਭੂ ਨੂੰ ਬੇਨਤੀ ਕਰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਉਸ ਦੀ ਅਰਜੋਈ ਸੁਣੇ। ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਉਸ ਦੇ ਮਨ ਅਤੇ ਤਨ ਵਿਚ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਵਸ ਤੇ ਰਸ ਚੁੱਕਾ ਹੈ ਕਿ ਹੁਣ ਉਹ ਥੋੜੇ ਜਿਹੇ ਸਮੇਂ ਲਈ ਵੀ ਨਹੀਂ ਭੁੱਲਦਾ, ਭਾਵ ਦਿਲ ਹਮੇਸ਼ਾ ਉਸ ਦੀ ਯਾਦ ਵਿਚ ਹੀ ਜੁੜਿਆ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ।

ਫਿਰ ਉਹ ਜਗਿਆਸੂ ਦੱਸਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਉਸ ਪ੍ਰਭੂ ਪਿਆਰੇ ਨੂੰ ਭੁੱਲ ਕਿਵੇਂ ਸਕਦਾ ਹੈ? ਜਦ ਕਿ ਪ੍ਰਭੂ ਦੇ ਲਈ ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੀ ਹਸਤੀ ਹੀ ਮੇਟ ਦਿੱਤੀ ਹੋਈ ਹੈ। ਉਹ ਹੁਣ ਉਸ ਦੀਆਂ ਸਿਫਤਾਂ ਕਰ-ਕਰ ਕੇ ਹੀ ਆਪਣਾ ਸਮਾਂ ਬਤੀਤ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਭਾਵ ਉਸ ਦੇ ਸਿਮਰਨ ਬਿਨਾਂ ਉਸ ਦਾ ਜੀਣਾ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੈ।

ਉਹ ਹੁਣ ਪਿਆਰੇ ਹਰੀ-ਪ੍ਰਭੂ ਦੇ ਬਿਨਾਂ ਜਿਉਂ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸਕਦਾ। ਹੁਣ ਉਸ ਪ੍ਰੀਤਮ-ਪ੍ਰਭੂ ਦੇ ਬਿਨਾਂ ਕੋਈ ਉਸ ਦਾ ਪਿਆਰਾ ਨਹੀਂ ਹੈ ਤੇ ਨਾ ਹੀ ਉਹ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਦਾ ਪਿਆਰ ਆਪਣੇ ਹਿਰਦੇ ਵਿਚ ਵਸਾ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਭਾਵ ਉਸ ਦਾ ਜੀਣਾ ਪ੍ਰਭੂ ਪਿਆਰੇ ’ਤੇ ਹੀ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦਾ ਹੈ।

ਫਿਰ ਜਗਿਆਸੂ ਦੱਸਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜਦ ਤੋਂ ਉਹ ਆਪਣੇ ਪਿਆਰੇ ਪ੍ਰਭੂ ਦੀ ਸ਼ਰਣ ਵਿਚ ਗਿਆ ਹੈ, ਭਾਵ ਉਸ ਦੇ ਦੱਸੇ ਮਾਰਗ ਨੂੰ ਅਪਣਾ ਲਿਆ ਹੈ, ਉਦੋਂ ਤੋਂ ਉਸ ਦਾ ਸਰੀਰ ਪਵਿੱਤਰ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ ਉਸ ਦੇ ਸਾਰੇ ਦੋਸ਼ ਮਿਟ ਗਏ ਹੋਣ ਤੇ ਦੁਖ ਦੂਰ ਹੋ ਗਏ ਹੋਣ।

ਅਖੀਰ ਵਿਚ ਪਾਤਸ਼ਾਹ ਜਗਿਆਸੂ ਦੀ ਅਵਸਥਾ ਬਿਆਨ ਕਰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਪ੍ਰਭੂ ਦੀ ਸ਼ਰਣ ਵਿਚ ਆਉਣ ਨਾਲ ਉਸ ਦੀ ਸਮਝ ਵਿਸ਼ਾਲ ਹੋ ਗਈ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਉਸ ਨੂੰ ਸੁਖ ਮਹਿਸੂਸ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਇਲਾਵਾ ਹੁਣ ਗੁਰੂ ਦੀ ਸਿੱਖਿਆ ਨਾਲ ਉਸ ਦਾ ਤੌਖਲਾ ਮਿਟ ਗਿਆ ਹੈ ਤੇ ਮਨ ਧੀਰਜਵਾਨ, ਭਾਵ ਸ਼ਾਂਤ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ।