Guru Granth Sahib Logo
  
ਅਲਾਹਣੀਆਂ ਮੌਤ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਤ ਪੰਜਾਬੀ ਲੋਕ ਕਾਵਿ-ਰੂਪ ਹੈ। ਇਸ ਦੁਨੀਆਵੀ ਕਾਵਿ-ਰੂਪ ਨੂੰ ਅਧਾਰ ਬਣਾ ਕੇ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਅਧਿਆਤਮ ਦੇ ਪ੍ਰਸੰਗ ਵਿਚ ਇਸ ਬਾਣੀ ਨੂੰ ਉਚਾਰਣ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਸ ਅਲਾਹਣੀ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਅਤੇ ਦੂਜੇ ਪਦੇ ਵਿਚ ਪ੍ਰਭੂ ਦੀਆਂ ਵਡਿਆਈਆਂ ਦਾ ਵਰਣਨ ਹੈ। ਤੀਜੇ ਪਦੇ ਵਿਚ ਜੀਵ ਦੀ ਵਿਕਾਰ-ਗ੍ਰਸਤ ਹਾਲਤ ਨੂੰ ਬਿਆਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਚੌਥੇ ਪਦੇ ਵਿਚ ਮੌਤ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭੂ ਦੇ ਹੁਕਮ ਵਿਚ ਵਾਪਰਦੀ ਹੋਈ ਦਰਸਾ ਕੇ ਮਨੁਖ ਨੂੰ ਧਰਵਾਸ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਮੌਤ ਉਪਰੰਤ ਸੰਸਾਰ ਵਿਚ ਅਤੇ ਪ੍ਰਭੂ ਦੀ ਦਰਗਾਹ ਵਿਚ ਜੀਵ-ਆਤਮਾ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਨੂੰ ਪੰਜਵੇਂ ਤੇ ਛੇਵੇਂ ਪਦੇ ਵਿਚ ਦਰਸਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਸਤਵੇਂ ਪਦੇ ਵਿਚ ਅਜਾਈਂ ਉਮਰ ਗੁਆ ਚੁੱਕੇ ਜੀਵ ਦੇ ਪਛਤਾਵੇ ਨੂੰ ਪੇਸ਼ ਕਰ ਕੇ ਪ੍ਰਭੂ ਦੀ ਯਾਦ ਵਿਚ ਜੁੜਨ ਦਾ ਉਪਦੇਸ਼ ਹੈ। ਅਠਵੇਂ ਪਦੇ ਵਿਚ ਗੁਰ-ਸ਼ਬਦ ਨਾਲ ਜੁੜਨ ਸਦਕਾ ਜੀਵ ਦੀ ਸੁਖਮਈ ਅਵਸਥਾ ਨੂੰ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।
ਤੁਧੁ ਸਿਰਜੀ ਮੇਦਨੀ   ਦੁਖੁ ਸੁਖੁ ਦੇਵਣਹਾਰੋ
ਨਾਰੀ ਪੁਰਖ ਸਿਰਜਿਐ   ਬਿਖੁ ਮਾਇਆ ਮੋਹੁ ਪਿਆਰੋ
ਖਾਣੀ ਬਾਣੀ ਤੇਰੀਆ   ਦੇਹਿ ਜੀਆ ਆਧਾਰੋ
ਕੁਦਰਤਿ ਤਖਤੁ ਰਚਾਇਆ   ਸਚਿ ਨਿਬੇੜਣਹਾਰੋ ॥੨॥
-ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ੫੮੦
ਵਿਆਖਿਆ
ਸ਼ਾਬਦਕ ਅਨੁਵਾਦ
ਭਾਵਾਰਥਕ-ਸਿਰਜਣਾਤਮਕ ਅਨੁਵਾਦ
ਕਾਵਿਕ ਪਖ
ਕੈਲੀਗ੍ਰਾਫੀ
ਵਿਆਖਿਆ
ਸ਼ਾਬਦਕ ਅਨੁਵਾਦ
ਭਾਵਾਰਥਕ-ਸਿਰਜਣਾਤਮਕ ਅਨੁਵਾਦ
ਕਾਵਿਕ ਪਖ
ਕੈਲੀਗ੍ਰਾਫੀ
ਇਸ ਪਦੇ ਵਿਚ ਪ੍ਰਭੂ ਨੂੰ ਮੁਖਾਤਬ ਹੋ ਕੇ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਪ੍ਰਭੂ ਨੇ ਹੀ ਧਰਤੀ ਦੀ ਸਿਰਜਣਾ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਇਸ ਧਰਤੀ ’ਤੇ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਜੀਵਾਂ ਨੂੰ ਜਿਹੜੇ ਦੁਖ-ਸੁਖ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ, ਉਹ ਵੀ ਉਸੇ ਦੀ ਦੇਣ ਹੈ। ਭਾਵ, ਸਭ ਕੁਝ ਉਹੀ ਦਿੰਦਾ ਹੈ।

ਉਸ ਪ੍ਰਭੂ ਨੇ ਹੀ ਨਰ-ਮਾਦਾ, ਭਾਵ ਇਸਤਰੀ-ਪੁਰਸ਼ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿਚ ਜੀਵ ਦੀ ਸਿਰਜਣਾ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਉਸ ਨੇ ਹੀ ਮਾਇਆ ਦਾ ਮਾਰੂ ਜਾਲ ਬਣਾਇਆ ਹੈ ਤੇ ਉਸ ਪ੍ਰਤੀ ਖਿੱਚ ਅਤੇ ਲਗਾਉ ਵੀ ਪੈਦਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਜੋ ਕੁਝ ਵੀ ਹੈ, ਸਭ ਉਸ ਪ੍ਰਭੂ ਦੀ ਹੀ ਸਿਰਜਣਾ ਹੈ।

ਇਸ ਧਰਤੀ ’ਤੇ ਜੀਵਾਂ ਦੀਆਂ ਵੰਨ-ਸੁਵੰਨੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਭਾਂਤ-ਭਾਂਤ ਦੀਆਂ ਬਣਤਰਾਂ, ਭਾਵ ਰੰਗ-ਰੂਪ ਤੇ ਨਕਸ਼ ਆਦਿ ਸਭ ਉਸ ਪ੍ਰਭੂ ਦੇ ਸਿਰਜੇ ਹੋਏ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੁਆਰਾ ਬੋਲੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਅਨੇਕ ਬੋਲੀਆ ਪ੍ਰਭੂ ਦੀਆਂ ਹੀ ਬਣਾਈਆਂ ਹੋਈਆਂ ਹਨ। ਉਹ ਹੀ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਾਰੇ ਜੀਵਾਂ ਨੂੰ ਜੀਣ ਥੀਣ ਲਈ ਅਧਾਰ ਜਾਂ ਆਸਰਾ ਦਿੰਦਾ ਹੈ।

ਇਸ ਪਦੇ ਦੇ ਅਖੀਰ ਵਿਚ ਪ੍ਰਭੂ ਦੀ ਸਮੁੱਚੀ ਸਿਰਜਣਾ ਨੂੰ ਉਸ ਦੇ ਬੈਠਣ ਦੀ ਥਾਂ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਜਿਸ ਉੱਤੇ ਬੈਠ ਕੇ ਪ੍ਰਭੂ ਸੱਚ ਦਾ ਨਿਤਾਰਾ ਜਾਂ ਨਿਪਟਾਰਾ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਭਾਵ, ਆਪਣੇ ਸੱਚੇ ਨਿਯਮ ਜਾਂ ਅਸੂਲ ਅਨੁਸਾਰ ਫੈਸਲੇ ਕਰਦਾ ਹੈ।
Tags